ढाका । भारत र बङ्गलादेशले सन् १९७१ को मुक्ति युद्धको स्मृतिमा विजय दिवस समारोहलाई विशेष बनाउँदै हरेक वर्ष एकअर्काका युद्धका दिग्गज तथा सेवारत अधिकारीहरूलाई सहभागिताका लागि आमन्त्रण गर्ने परम्परा कायम राख्दै आएका छन् । ढाकास्थित भारतीय उच्चायोगले मङ्गलबार सामाजिक सञ्जाल फेसबुकमार्फत सार्वजनिक गरेको जानकारीअनुसार यस परम्पराअन्तर्गत दुवै देशका वीर सैनिकहरूबीच आपसी सम्मान र ऐतिहासिक मित्रताको सन्देश प्रवाह भइरहेको छ ।
मुक्तियुद्धको ५४औँ वार्षिकोत्सवको अवसरमा आठ जना बहादुर मुक्तिजोधा तथा बङ्गलादेश सशस्त्र बलका दुई जना सेवारत अधिकारीहरू डिसेम्बर १४ मा भारतको कोलकातामा आयोजित विजय दिवस समारोहमा सहभागी हुन भारत आइपुग्नुभएको थियो । त्यसैगरी, आठ जना भारतीय युद्धका दिग्गज तथा भारतीय सशस्त्र बलका दुई जना सेवारत अधिकारीहरू डिसेम्बर १५ मा बङ्गलादेशको विजय दिवस समारोहमा सहभागी हुन ढाका पुग्नुभएको थियो ।
भारतीय उच्च आयोगले जारी गरेको वक्तव्यमा भनिएको छ, “यी आदानप्रदान भ्रमणहरूले बङ्गलादेशी मुक्तिजोधा र भारतीय युद्धका दिग्गजहरूलाई हाम्रा दुई राष्ट्रबीचको अनौठो र ऐतिहासिक मित्रताको उत्सव मनाउने अवसर प्रदान गर्दछ । यसले मुक्ति युद्धका स्मृतिहरूलाई पुनः ताजा गराउँछ, जुन बङ्गलादेशको कब्जा, उत्पीडन र सामूहिक अत्याचारबाट स्वतन्त्रताका लागि बङ्गलादेश र भारतका सशस्त्र सेनाहरूले दिएको साझा बलिदानको प्रतीक हो ।”
यसै अवसरमा भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले मङ्गलबार सामाजिक सञ्जालमार्फत ५४औँ विजय दिवसको हार्दिक शुभकामना व्यक्त गर्नुभएको छ । एक्समा गरिएको पोस्टमा प्रधानमन्त्री मोदीले सन् १९७१ को युद्धमा अदम्य साहसका साथ लडेका सशस्त्र सेनाका वीर जवानहरूलाई स्मरण गर्नुभयो, जसले बङ्गलादेशको स्वतन्त्रताका लागि नेतृत्वदायी भूमिका निर्वाह गरेका थिए । उहाँले ती वीर सैनिकहरूको अतुलनीय राष्ट्रप्रेम र समर्पणप्रति श्रद्धाञ्जलि अर्पण गर्नुभयो ।
प्रधानमन्त्री मोदीले लेख्नुभएको छ, “विजय दिवसको अवसरमा हामी ती बहादुर सैनिकहरूलाई स्मरण गर्दछौँ, जसको साहस र बलिदानले सन् १९७१ मा भारतको ऐतिहासिक विजय सुनिश्चित गर्यो । उनीहरूको दृढ सङ्कल्प र निस्वार्थ सेवाले हाम्रो राष्ट्रको रक्षा गर्यो र इतिहासमा गर्वका सुनौलो अक्षर अंकित गर्यो । यो दिन उनीहरूको वीरताको सलामी र उनीहरूको अतुलनीय आत्माको स्मरणका रूपमा खडा हुन्छ । उनीहरूको वीरताले भारतीयहरूको पुस्ता–पुस्तालाई निरन्तर प्रेरणा दिइरहेको छ ।”
यसैगरी, भारतकी राष्ट्रपति द्रौपदी मुर्मूले पनि विजय दिवसको अवसरमा भारतीय सशस्त्र बलको अद्वितीय भक्ति, साहस र देशभक्तिप्रति श्रद्धाञ्जलि अर्पण गर्नुभएको छ । उहाँले हालै २६ जनाको ज्यान लिने भयावह पहलगाम आतङ्कवादी आक्रमणपछि पाकिस्तानविरुद्ध भारतले सञ्चालन गरेको प्रतिक्रियात्मक सैन्य कारबाही ‘अपरेसन सिन्दूर’ का क्रममा सेनाले देखाएको अदम्य साहस र वीरतालाई पनि स्मरण गर्नुभयो ।
राष्ट्रपति मुर्मूले एक्समा लेख्नुभएको छ, “विजय दिवसको पावन अवसरमा म भारत माताका बहादुर छोराहरूलाई विनम्र श्रद्धाञ्जलि अर्पण गर्दछु । उनीहरूको साहस, वीरता र मातृभूमिप्रतिको अतुलनीय भक्तिले राष्ट्रलाई सधैँ गर्वले भरिदिन्छ । उनीहरूको देशभक्ति र वीरताले देशवासीलाई निरन्तर प्रेरणा दिनेछ । भारतीय सेनाको ‘स्वदेशीकरणमार्फत सशक्तीकरण’ पहलले भविष्यका चुनौतीहरू सामना गर्न तयार रहने हाम्रो प्रतिबद्धतालाई स्पष्ट रूपमा देखाउँछ । अपरेसन सिन्दूरमा सेनाले आत्मनिर्भरता, रणनीतिक सङ्कल्प र आधुनिक युद्ध प्रविधिको प्रभावकारी प्रयोग प्रदर्शन गरेको छ, जसले सम्पूर्ण राष्ट्रका लागि प्रेरणाको स्रोत बनेको छ । म सबै सैनिक र उनीहरूका परिवारजनलाई हार्दिक शुभकामना व्यक्त गर्दछु । जय हिन्द!”
भारतीय सेनाले पनि सार्वजनिक सूचनाको अतिरिक्त महानिर्देशालयमार्फत सामाजिक सञ्जालमा बङ्गलादेशको स्वतन्त्रताको ऐतिहासिक कथालाई स्मरण गर्दै भारतीय सशस्त्र बलको वीरता र राष्ट्रवादलाई उजागर गरेको छ । एक्समा गरिएको पोस्टमा भनिएको छ, “विजय दिवस केवल एउटा मिति मात्र होइन, यो सन् १९७१ को युद्धमा भारतीय सशस्त्र बलले हासिल गरेको ऐतिहासिक र निर्णायक विजयको प्रतीक हो ।”
पोस्टमा थप उल्लेख गरिएको छ कि यो युद्ध भारतको सैन्य इतिहासलाई पुनः परिभाषित गर्ने विजय थियो । “यो त्यस्तो विजय थियो, जहाँ मुक्तिबाहिनी र भारतीय सशस्त्र सेनाहरू काँधमा काँध मिलाएर लडे, बङ्गलादेशको मुक्ति सङ्घर्षलाई स्वतन्त्रताको दिशामा निर्णायक मोड दिए । यस विजयले भारतको सैन्य इतिहासलाई पुनः आकार दियो, दक्षिण एसियाको नक्सा पुनः निर्माण गर्यो र नयाँ राष्ट्र बङ्गलादेशको जन्म गरायो”, पोस्टमा भनिएको छ ।
भारतीय सेनाले उक्त विजयसँगै ठूला समुदायहरूले भोग्दै आएको पाकिस्तानी सेनाको दमन, हिंसा र क्रुरताको अन्त्य भएको पनि स्मरण गरेको छ । सेनाका अनुसार केवल १३ दिनभित्रै कम्तीमा ९३ हजार पाकिस्तानी सैनिकहरूले आत्मसमर्पण गरेका थिए, जसलाई विश्व इतिहासकै सबैभन्दा ठूलो सैन्य आत्मसमर्पणका रूपमा लिइन्छ । एएनआई
