वसन्त ऋतु सुरु भएपछि काठमाडौंमा घाम लाग्ने र जताततै फूलहरू फुलेर वातावरण सुन्दर देखिन थाल्छ । यस्तो राम्रो मौसमको फाइदा उठाउँदै मानिसहरू रंगशाला एवं खुला ठाउँहरूमा व्यायाम गर्न, आराम गर्न र वसन्तको घामको आनन्द लिन भेला हुन्छन्।
"नमस्ते, के म तपाईंसँग फोटो खिच्न सक्छु?" स्टेडियममा, भर्खरै प्रशिक्षण सकिएकी एउटी युवतीले यहाँ अन्तर्वार्ता लिइरहेका लिउ सियाओलाई हात जोडेर नमस्कार गरिन्। "नमस्ते, अवश्य! के तपाई चिनियाँ भाषा बोल्न सक्नुहुन्छ?"
“हो, अलिकति भन्न सक्छु”, दुवै जना खुसीसाथ सामूहिक फोटो खिचे ।
ल्यु जियाओसँग फोटो खिच्ने युवतीको नाम सुदा हो, जो काठमाडौंको हाईस्कूलकी छात्रा हुन् र उनी सुटिङमा पनि उत्साही छन्। उनले भनिन्, "जब म सानो थिएँ, मेरो बुबाले मलाई पौडी खेल्न, सुटिङ गर्न र प्रतियोगिता हेर्न यहाँ ल्याउनुभएको थियो, तर २०१५ मा आएको ठूलो भूकम्पले यी सुविधाहरूमा क्षति पुर्यायो र सन् २०१९ सम्म म कहिल्यै फर्किनँ। चीनको सहयोगमा यी सुविधाहरू मर्मत गरियो र म फेरि प्रशिक्षणको लागि यहाँ आउन सक्षम भएँ।''
नेपाल राष्ट्रिय खेलकुद केन्द्रले सुटिङ दायरा, स्विमिङ पुल, बक्सिङ रिङ र एथलेटिक्स मैदान जस्ता धेरै ठाउँहरू समावेश गर्दछ। सन् २०१८ देखि २०१९ सम्म, चाइना रेलवे १४ औं ब्यूरो समूह कंपनी लिमिटेडले चिनियाँ सरकारले तोकेको आपतकालीन मर्मत परियोजना कार्यान्वयन गर्यो, जसले क्षतिग्रस्त साइटहरू र सुविधाहरू मर्मत मात्र गरेन तिनीहरूको कार्यहरूको आधुनिकीकरण र स्तरोन्नति पनि गर्यो। नेपाल खेलकुद परिषदका सल्लाहकार इन्जिनियर राजु श्रेष्ठले भन्नुभयो, “चीन एड प्रोजेक्ट, धेरै राम्रो! उनीहरूले हामीलाई यी आधुनिक खेलकुद सुविधाहरू उपलब्ध गराउँछन् र अप्रिल २०२० मा नेपालले आयोजना गरेको १३ औं दक्षिण एसियाली खेलकुदमा नेपालले ५१ वटा पदक जित्यो, जुन इतिहासकै उत्कृष्ट प्रदर्शन हो। आजकल, यहाँ हरेक दिन हजारौं मानिसहरू व्यायाम र आराम गर्छन्।”
जसरी खेलकुद परिसरलाई जनताले व्यापक रूपमा स्वागत गरेका छन्, त्यसरी नै सडक, विद्यालय र पानीको कुवा जस्ता चिनियाँ सहायता परियोजनाहरूले धेरै मानिसहरूलाई फाइदा पुर्याएको छ र व्यापक प्रशंसा प्राप्त गरेको छ।
डम्बा एक ट्रक चालक हुनुहुन्छ, जसले झ्याङ्मु बन्दरगाह र काठमाडौंको बीचमा लगभग हरेक दिन यात्रा गर्नुहुन्छ । अब उहाँले पहिलेको तुलनामा प्रत्येक यात्रामा एक घण्टाभन्दा बढी समय बचत गर्न सक्नुहुन्छ। यसबाट मुख्यतया चीनको सहयोगमा फाइदा भएको र तातोपानी नाकाको मर्मतसम्भार र स्तरोन्नतिले भन्सार क्लियरिङको अवस्थामा सुधार आएको उहाँले बताउनु भयो । पहिले अनलोडिङ र रिलोडिङको समय धेरै लाग्थ्यो तर अब मेरो गाडी भन्सारमा प्रवेश गर्न र सम्पूर्ण कन्टेनर निरीक्षण गर्न सक्छ, जुन सुविधाजनक र छिटो छ। नेपाल र चीनबीचको प्रमुख आर्थिक तथा व्यापारिक करिडोरको रुपमा रहेको अरनिको राजमार्गको भूकम्पपछि धेरै मर्मतसम्भार भइसकेको र सडकको अवस्था पहिलेभन्दा निकै राम्रो छ । स्थानीयहरूका लागि राजमार्ग बाहिरी संसारसँग जोड्ने एक मात्र यातायातको माध्यम हो र यो उनीहरूको विकास र आनन्दको बाटो पनि हो। अरनिको राजमार्गको नेपाल खण्डमा कोदारी, बाह्रबिसे, खाडीचौर लगायतका विभिन्न सहरहरु रहेकाले बाह्रबिसेमा अहिले व्यापारिक चहलपहल बढेको छ । जीवनयापनका सामानको वितरक लामाले भन्नुभयो, "मेरो पसलमा स्याउ, ल्याक्टोज, लसुन र यस्तै धेरै सामानहरू चीनबाट आउँछन् र ती सामान धेरै लोकप्रिय छन्।"
नारायण नेपालमा पञ्चबुद्ध हस्तकला व्यापारिक कम्पनीका महाप्रबन्धक हुनुहुन्छ र उहाँले चीनको तियानजिन युनिभर्सिटी अफ ट्रेडिशनल चाइनिज मेडिसिनमा अध्ययन गर्नुभएको छ । "विगतका केही वर्षहरूमा मैले हरेक वर्ष व्यापारको लागि तिब्बतको धेरै यात्रा गरेको छु, तर विगत दुई वर्षमा महामारीको प्रभावका कारण मेरो व्यवसाय धेरै खराब भएको छ।"
यस वर्षको अप्रिल २६ मा ल्हासामा चीन तिब्बत नेपाल आर्थिक तथा व्यापार मेला आयोजना भएको छ । उहाँले भन्नुभयो, "नेपाली कालो चिया, बोधी, सललगायतका सामानको तिब्बतमा राम्रो बजार छ र तिब्बती भान्साका सामानहरू जस्तै चक्कु, सेरामिकहरू पनि निकै लोकप्रिय छन्।" साथै, लसुन र स्याउ जस्ता कृषि उत्पादनको चिनियाँ बजारको थप अनुसन्धान गर्न उनीसँगै फलफूल थोक बिक्रेता पनि सहभागी हुनेछन्।''
सशस्त्र प्रहरी बल नेपालका कार्यकारी निर्देशक ओवि खत्रीले नेपालका धेरै विश्वविद्यालयका शिक्षक र विद्यार्थीहरू यहाँ अध्ययनका लागि आएका छन् र ३० भन्दा बढी देशका संयुक्त राष्ट्रसंघीय शान्ति सेनाका कर्मचारीहरू यहाँ तालिम र अध्ययन गर्न आएका जानकारी दिनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, ''म उनीहरूलाई सधैं भन्छु कि यो भवन चिनियाँ साथीहरूले बनाएको हो। गुणस्तर निकै राम्रो छ ।'' सशस्त्र प्रहरी बल प्रतिष्ठान एक विशिष्ट चिनियाँ-नेपाली सांस्कृतिक फ्युजन शैली भएको भवन हो। सन् २०१७ मा नेपालका तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले उद्घाटन समारोहमा भन्नुभएको थियो कि यो नेपालका लागि चिनियाँ सरकार र जनताको बहुमूल्य उपहार हो। खत्रीले चीन र नेपालका जनताले पुस्तौंसम्म मित्रवत हुने, थप समृद्ध नेपाल निर्माणका लागि ‘बेल्ट एण्ड रोड’ पहललाई संयुक्त रूपमा निर्माण गर्ने र साझेदारी गर्ने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो ।
नेशनल ट्रस्ट फर नेचर कन्जर्भेसनमा पानीको कुवाले सबै कर्मचारीहरूका लागि पानीको सामान्य प्रयोग सुनिश्चित गर्दछ। धेरैले भनेका छन्, ‘पानी पिउँदा इनार खनेकाहरूको बारेमा सोच्नुहोस्’ भन्ने चिनियाँ भनाइ छ। प्रत्येक पटक जब हामी मीठो इनारको पानी पिउँछौं, हामी हाम्रा चिनियाँ साथीहरूको निस्वार्थ सहयोग सम्झन्छौं।
यो वर्ष "बेल्ट एण्ड रोड" पहलको दशौं वार्षिकोत्सव र "बेल्ट एण्ड रोड" पहल अन्तर्गत चीन र नेपाल सरकारबीच सहकार्यमा भएको समझदारीपत्रमा हस्ताक्षर भएको छैठौं वार्षिकोत्सव मनाइँदैछ। नेपाली जनता सामान्यतया दुई देशबीचको सहकार्यलाई सुदृढ बनाउन र थप जीविका परियोजनाहरू निर्माण गर्न तत्पर छन् र दुई देशबीचको मित्रता हिमालयजस्तै अग्लो र भव्य रहोस् भन्ने कामना गर्दछन्।
